Pewnie nie raz widziałeś ten rodzaj wykresu na przeglądanych stronach internetowych lub infografikach. Bohaterem wpisu jest wykres jednostkowy (ang. unit chart), który pokazuje za pomocą wielokrotnie powtarzanych ikon wielkość badanego zjawiska. W artykule dotyczącym infografik pojawił się on wielokrotnie, gdyż ich użycie znacznie go spopularyzowało. Czy jego popularność jest jednak uzasadniona?
Dlaczego wykres jednostkowy jest wolniejszy?
Wykres jednostkowy używa do komunikacji symbole, których ilość na wykresie odpowiada wielkości prezentowanego zjawisk – np. jeżeli jeden symbol człowieka oznacza 100 osób, a na wykresie jest 10 takich symboli, oznacza to, że prezentowane zjawisko dotyczy 1000 osób.
Wykres jednostkowy ma służyć do obrazowania zjawisk w ciekawy sposób. Dane na wykresie odpowiadają pewnemu rzędowi wielkości i na pewno nie dopatrzymy się na nim żadnych szczegółów. Unit chart jest często wykorzystywany do porównania ze sobą zjawisk w różnych grupach.
Procesowanie informacji w naszym mózgu odbywa się na dwóch etapach – nieświadomym i świadomym. Korzystanie z wykresu jednostkowego sprawia, że nie jesteśmy w stanie w pełni wykorzystać bardzo szybkiego mechanizmu procesowania nieświadomego na rzecz wolniejszych metod: liczenia lub czytania. Nasz mózg potrafi porównać trzy-cztery obiekty, a tych na wykresie jednostkowym jest najczęściej więcej – bardzo często liczba użytych ikon i ich rozmieszczenie są zbyt złożone, żeby szybko przyswoić widziane dane. Najlepszym testem szybkości działania wykresu jednostkowego jest usunięcie z niego etykiet – jak szybko będziemy wówczas w stanie porównać przedstawione liczby?
Przykłady wykresów jednostkowych
Poniższy wykres, który był już omawiany jako przykład infografiki, jest również przykład ilustracją wykresu jednostkowego. Wskazanych jest siedem grup wiekowych aktywnych w różny sposób w Internecie. Za pomocą kwadratów jest przedstawiona procentowa wielkość poszczególnych aktywności w danej grupie wiekowej. Jeden kwadrat odpowiada jednemu procentowi.
Źródło: https://www.flickr.com/photos/nicheprof/5769005604
Kolejny przykład pochodzi z artykułu nt. złych i dobrych praktyk wizualizacji wyników ankiet i badań. Przedstawia on reakcje Polaków na wybór Andrzeja Dudy na Prezydenta. Oprócz tego, że nie ma możliwości porównania poszczególnych odpowiedzi inaczej niż licząc pojedyncze elementy, legenda znajduje się poza obszarem wykresu, co dodatkowo zmniejsza czytelność. Na tym i wielu innych wykresach zobaczymy ikonę człowieka. Jest jedną z najczęściej używanych przez twórców i ma za zadanie wskazać, że ludzie są najważniejszą częścią danych.
Źródło: wyborcza.pl
Ponieważ jedna ikona na wykresie odpowiada kilku elementom w rzeczywistości, przy stosowaniu wykresów jednostkowych powstaje problem, co zrobić z ostatnią ikoną i w którą stronę nasze dane zaokrąglić. Poniższy wykres „babeczkowy”, który służy do nauki liczenia w szkołach (jedna graficzna muffinka odpowiada 6), pokazuje że często końcowe ikony zostaną ścięte. Więcej ciekawych wykresów, przeznaczonych do nauczania dzieci znajdziemy na stronie TutorVista.
Źródło: http://www.theschoolrun.com/data-handling
Czwartym przykładem zastosowania wykresu jednostkowego jest grafika prezentująca 10 największych erupcji wulkanów od 1000 r. Wykres nie daje możliwości szybkiego porównania wielkości erupcji. Aby dojść do jakiś wniosków musimy zliczyć punkty oraz zapoznać się z liczbami.
Źródło: Steven Dutch, Natural and Applied Sciences, University of Wisconsin – Green Bay
Co dwa lata Homeward Trust zlicza populację bezdomnych w Edmonton, czego efektem jest poniższy wykres. Jeden punkt obrazuje proporcje ludzi bezdomnych do całej populacji. Wykres jest częścią większej infografiki, która prezentuje dane dotyczące bezdomności.
Źródło: http://phys.org/news/2015-10-homelessness.html
Ostatnim przykładem jest wykres jednostkowy prezentujący deklaracje uczestników badania dotyczące alkoholu. Jeden punkt to jeden procent. Kolor oznacza przynależność do danej grupy konsumentów (zgodnie z legendą po prawej stronie). Jak można zauważyć dane na wykresie nie sumują się do 100% (jasnoszary punkt w prawym dolnym rogu).
Podsumowując, wykres jednostkowy jest bardzo efektowny graficznie, ale najczęściej wydłuża czas przetwarzania danych. Dlatego najlepiej zostawić ten wykres dla dzieci – do nauki liczenia.
-1024x269.png)
