Mapa drzewa (ang. treemap) została wymyślona w latach 90. przez Bena Shneidermana. Jest wykresem wykorzystywanym do prezentacji dużych zbiorów danych uporządkowanych hierarchicznie lub skategoryzowanych w sposób wymagający bardzo mało miejsca. Nazwa nawiązuje do definicji drzewa w informatyce, które reprezentuje shierarchizowany zbiór danych.

Zasady tworzenia mapy drzewa

Mapa drzewa wypełnia całkowicie dostępną przestrzeń przylegającymi prostokątami, których rozmiar reprezentuje zmienną liczbową. Hierarchie i kategorie są prezentowane jako prostokąty zawarte w innych prostokątach. Dane mogą być prezentowane nie tylko jako rozmiar prostokątów, ale także jako kolor, stanowiąc druga zmienną i wzbogacając tym samym obraz.

Celem mapy drzewa nie jest tworzenie wartościowych porównań lub klasyfikowanie elementów, ale raczej wspieranie procesu odkrywania różnic. Dwuwymiarowe pole powierzchni prostokąta i różnorodność kolorów nie umożliwiają łatwych, efektywnych i dokładnych porównań, ale ich połączone siły pozwalają szybko wysunąć się na pierwszy plan elementom reprezentującym określony stan. Z uwagi na niewielką zajmowaną powierzchnię, mapy drzewa mogą być z powodzeniem stosowane na dashboardach, ale powinny być projektowane ze szczególną ostrożnością.

Mapa drzewa – przykład 1 (Sparklines for Excel)

Powyższy przykład pokazuje sprzedaż w regionach powiązaną z wykonaniem planu. Wzrok jest niemal automatycznie przyciągany przez duże czerwone prostokąty, reprezentujące województwa z wysokimi zyskami, które wypadło źle wobec planowanych zysków. Jeśli chcemy spojrzeć na województwa „dobre”, skupiamy się na jasnych dużych prostokątach. Lepiej jest stosować odcienie jednej barwy niż kilka barw, aby zaprezentować odchylenie (od czerwonego nienasyconego do w pełni nasyconego). Niemniej jednak możliwe jest też zastosowanie różnych barw (przykładowo od ciemnozielonego poprzez biały do ciemnoczerwonego).

Mapa drzewa jest zwykle interaktywna, co oznacza, że możemy kliknąć wybrany element z hierarchii i wejść głębiej w szczegóły. Umożliwia to łatwą nawigację przez całą hierarchię i dotarcie do przyczyny problemu na niższym poziomie szczegółowości.

Mapa drzewa sprawdza się najlepiej w przypadku, gdy:
– hierarchia jest rozbudowana i ma wiele kategorii (np. setki produktów, projektów, pracowników sprzedaży),
– działalność wymaga monitorowania na bieżąco.