Diagram łodygowo-listkowy (ang. stemplot lub stem-and-leaf diagram) jest graficznym sposobem prezentacji danych liczbowych. Podobnie jak histogram, służy on do przedstawiania kształtu rozkładu, ma jednak nad nim tę przewagę, że przedstawia wszystkie dane, które tworzą rozkład.
Geneza
Wykres został wymyślony przez Johna Tukey’a, który powiedział: „Jeśli mamy zamiar postawić znak, najlepiej, żeby miał on sens. Znakiem najprostszym, najbardziej użytecznym i posiadającym najwięcej znaczenia jest cyfra”.
Diagram jest przykładem wykorzystania całego atramentu na elementy z danymi i zwiększenia w ten sposób współczynnika dane/atrament. Na diagramie można łatwo dostrzec obserwacje odstające oraz dominujące, jednak nadaje się on do przedstawiania niewielkich zbiorów danych (od 15 do 150 punktów danych).
Diagram łodygowo-listkowy rysuje się w bardzo prosty sposób. Ustalamy najpierw, jakie liczby stanowić będą łodygę, zwykle opuszczając jedną lub dwie cyfry w zapisie dziesiętnym, a następnie sortujemy je rosnąco. Uzyskane liczby zapisujemy w jednej kolumnie, oddzielamy pionową kreską i dopisujemy obok obcięte końcówki – liście.
Przykład
Poniższy przykładowy diagram łodygowo-listkowy przedstawia rozkład wzrostu uczniów (w m) w pewnej klasie:
Ciekawostka
Co ciekawe, diagram często wykorzystywany jest przy prezentacji rozkładów jazdy. Oto bimodalny rozkład godzin kursowania warszawskiej linii tramwajowej 44: