Inflacja to proces wzrostu poziomu cen, oznaczający spadek siły nabywczej pieniądza. Jej istnienie w praktyce oznacza, że za 100 zł, które mam teraz będę w stanie w przyszłości kupić mniej. Jaki związek ma inflacja z wizualizacją danych? Duży, ponieważ przedstawianie wyników z jej uwzględnieniem może otworzyć nam oczy na to, co realnie się dzieje – to, że rośniemy nominalnie nie zawsze będzie oznaczać wzrost realny. „Porównuj jabłka z jabłkami” brzmi zasada nr 15 z infografiki i dziś poznamy ją na przykładzie.
Inflacja a wizualizacja na przykładzie wyników sprzedaży
Pobranie danych GUS nt. inflacji i wkomponowanie ich w analizę może wyglądać następująco:
- Pobieram dane nt. inflacji ze strony GUS (szczegóły na końcu artykułu)
- Obliczam, ile 100 zł, które miałem w 2014 r. było warte w poprzednich latach
- Wstawiam przychody ze sprzedaży
- Obliczam przychody dla każdego roku z uwzględnieniem inflacji
- Obliczam dynamikę sprzedaży rok do roku (%)
- Obliczam dynamikę, która uwzględnia inflację
Końcowa tabela wygląda tak:
Przedstawiam dane graficznie:
Mimo, że rok do roku przychody rosną, nie zawsze oznaczało to realny wzrost. Szara linia na wykresie liniowym jest płaska z niewielkimi wahaniami góra-dół, co odzwierciedla też dynamika.
Wniosek: pamiętaj o inflacji zanim otworzysz szampana 🙂
Skąd pobrać dane nt. inflacji?
Informacje o wskaźniku cen od 1950 roku możemy znaleźć na stronie Głównego Urzędu Statystycznego.
Jak czytać powyższe dane? Podpowiedź można znaleźć zazwyczaj w nagłówku. W tym przypadku nagłówek podpowiada, że rok bazowy traktujemy jako 100, wynika z tego, że inflacja w 2014 wynosiła 0. Po uporządkowaniu danych otrzymamy taką tabelę:
Dla powyższych danych wstawiamy wykres liniowy ze znacznikami. Widzimy hiperinflację okresu transformacji inflację pełzającą w kolejnych latach, która w 2014 r. wyniosła 0.
GUS oferuje także dostęp do danych kwartalnych i miesięcznych. W przypadku tak pogrupowanych danych musimy być czujni co do sposobu prezentowania danych: dane miesięczne mogą być prezentowane w odniesieniu do poprzedniego miesiąca, do grudnia poprzedniego roku, do analogicznego miesiąca poprzedniego roku, itd. Wybierajmy takie dane, które pozwolą nam przełożyć inflacje na naszą sytuację.
Aby poprawnie prezentować dane na wykresie, należy wyliczyć różnice pomiędzy wynikiem a wartością bazową (poprzednim miesiącem, analogicznym miesiącem poprzedniego roku, itd.).
Szybkie porównanie: stopa wzrostu vs inflacja
Analizę można przygotować bez dodatkowych operacji matematycznych na danych GUS – wystarczy porównać stopę wzrostu (%) z inflacją (%). Poniższa tabela przedstawia przychody miesięczne od 2005 do 2015 roku. Przychody z roku na rok nieznacznie rosną.
Obliczamy, o ile % rosną przychody oraz jak w tym samym okresie czasu zmienia się inflacja.
Nanieśmy wzrost przychodów na wykres liniowy ze znacznikami.
Następnie dodajmy serię danych z inflacją.
Wykres z obiema seriami danych będzie wyglądał jak poniżej:
Wykres czytelnie przedstawia fakt, że mimo wzrostu przychodów, inflacja do 2012 roku przewyższała ten wzrost, a dopiero od 2013 roku firma mogła odnotować realną zmianę na plus.
Plik do pobrania
Tu możesz pobrać plik z wizualizacją danych sprzedaży z uwzględnieniem inflacji.
