Współczynnikiem perspektywy (ang. aspect ratio) nazywa się stosunek wysokości obszaru wykresu do jego szerokości. Obszar wykresu to pole ograniczone osiami wykresu. William Cleveland, który badał, jaki współczynnik jest najbardziej efektywny, stwierdził, że współczynnik ten ma duże znaczenie, ponieważ wpływa na naszą zdolność do oceny zakresu zmienności. Jego badania poświęcone percepcji wizualnej pokazały, że nasza zdolność do oceny pochylenia pojedynczych odcinków na wykresie jest maksymalna, gdy średni kąt ich nachylenia wynosi 45°.

Naomi Robbins dodała, że ludzkie oko najlepiej radzi sobie właśnie z oceną kąta 45°, a z niewielkimi kątami, jak 5° czy 10°, znacznie gorzej.

Tworząc wykres można wykorzystać wyniki ich badań, ustawiając kąt nachylenia odcinków na 45°. Zasadę tę nazwano pochylaniem do 45° (ang. banking to 45°), wiele zaawansowanych programów analitycznych (np. R, SAS, S Plus) umożliwiają automatyczne ustawienie odpowiedniego kąta nachylenia.

 

Współczynnik perspektywy – przykład 1

Prof. Cleveland przedstawił przykład trendu występowania plam na Słońcu w latach 1750-1924, aby zademonstrować ważność współczynnika perspektywy, ustawiając go na 1 i 0,055. Trend występowania plam wykazuje cykliczne wahania co 11 lat, ale dopiero wykres ze współczynnikiem 0,055 pokazuje, że wzrost jest znacznie szybszy niż spadek, co nie jest widoczne przy współczynniku równym 1.

 

Współczynnik perspektywy – przykład 2

Jeszcze lepiej zasadę pochylania do 45° ilustruje doświadczenie Jeffreya Heera i Maneesha Agrwala, którzy przedstawili badania ilości dwutlenku węgla w latach 1959-1990 w postaci dwóch wykresów. Na pierwszym (współczynnik 0,85 obliczony dla linii regresji) dobrze widoczny jest punkt załamania (na przełomie 1973 i 1974 r.). Na drugim wykresie (współczynnik 0,127 obliczony dla pojedynczych wzrostów) lepiej widać, że spadki w pojedynczych cyklach są szybsze niż wzrosty.